بررسی عنصر خلاقیت در نگارگری سنتی ایرانی - پروژه عملی: «حلقه های زندگی»

مبانی زیبایی شناسی نگارگری ایرانی بر اساس ادراک انتزاعی از جهان شکل گرفته و تکامل یافته ازاین رو تمایل ذهنی نگارگر ایرانی همیشه در راستای چکیده نگاری، نمادپردازی و آذینگری و..، بوده است که همه این ها ریشه در خلاقیت فرد دارد، از آنجا که هنر نگارگری ریشه در ذهنیت عرفانی و اساطیری انسان شرقی دارد و بازتولید یک نوع نگرش فرامادی و غیرزمینی است، از همین رو، در ظاهر ایستایی در این هنر مشهود است، اما بررسی جز به جز این هنر نشان می¬دهد که خلاقیت فردی هنرمند در طول زمان، آرام آرام در تحول این هنر نقش اساسی داشته است. همانگونه که این هنر از بن¬مایه¬های بسیار ظریف و حساس برخوردار است، تغییر و تحول نیز در بطن این هنر بسیار ظریف است و در ظاهر چندان محسوس نیست در حالی که تطبیق تاریخی این آثار نشان از آن می¬دهد که خلاقیت خاص هر هنرمند چگونه در تار و پود هنرش راه باز کرده و ناچار تشخصی ویژه به اثر بخشیده و آن را از آثار ماقبل خود متمایز کرده است. در این تحقیق به بررسی اصول و مبانی ریشه ای نگارگری پرداخته شده است، و عناصر و زیر ساختهایی که ریشه در نوع جهان بینی خاص هنر ایرانی بویژه نگارگری دارد، مورد بررسی قرار گرفته است. سپس عنصر خلاقیت، جایگاه و رابطه آن با نگارگری و چگونگی تکامل عناصر خلاق که منجر به رشد این هنر می شود بررسی گردید. همچنین زندگی، آثار و خلاقیت های فردی سه هنرمند نگارگر مورد بررسی قرار گرفت، تا جایگاه و ارزش وجودی ذهن خلاق هنرمندان خاص در روند تکامل نگارگری مشخص شود. دگرگونی در دید هنری نگارگر و تغییر در ویژگی های سبک شناختی هر دوره متاثر از عوامل محیطی، ذهنی، فرهنگی، برخورد با سنتهای فرهنگی مختلف و تحولات سیاسی و اجتماعی ایران بوده است که در تکامل هنر نگارگری و ایجاد راه کارها، ایده های خلاقانه به طور مستقیم و غیر مستقیم، تاثیر داشته است. واژه های کلیدی: نگارگری، خلاقیت، تکامل،کمال الدین بهزاد، سلطان محمد، رضا عباسی